زېرے
د استاد محترم ډاکټر شېر زمان سیماب صاحب نوے کتاب ( تکل کده) چې د تکلونو مجموعه ده د ګران خپرندویه ټولنې لخوا چاپ شو
حمزه بابا به وې چې " تکل په توکل لیکلے شي " نو کۀ اوګورو نو داسې ډېر اهم کارونه وی چې هغه د توکل کولو نه بغېر نۀ کېږي ـ ځکه خو پښتانۀ وائي چې په توکلیانو جنډې ولاړې وي ـ کۀ زمونږ ډاکټر شېرزمان سیماب صاحب توکل نۀ وې کړې نو دا تکل کده او دا ښکلې ښکلې تکلونه به چرته وو !
لکه څنګه چې توکل کونکي ته مونږ توکلي وایو نو کۀ په دې حساب تکل لیکونکي ته تکلي اووایو نو څۀ ډېره غلطه به نۀ وی ـ قلندر صاحب به تکل لیکونکی ته " تکونکے " وئيل او لیکل خو زما په خیال دا نوم د تکل نګارانو خوښ نۀ وۀ نو ځکه ئې رواج او نۀ موندۀ ـ
تاسو به وايئ چې دا تکل څۀ بلا ده ؟ نو دا بلا نۀ ده دلربا ده ـ دا د لوستونکو زړونو ته پرېوزي ـ دا لکه د عالمانه ، فلسفیانه ، پر تکلفّه ، د تصنع نه ډکو او خشکو لیکونو ته نۀ وائي چې د لوستونکو مازغو له سوکونه راخلاصوي او لوستونکي ئې د سرخوږی ګولۍ په جېب کښې ساتي ـ د داسې ګرانو ګرانو عالمانه لیکونو اهمیت په خپل ځاے برقرار دے ـ خو د تکل خپل میدان او خپل شان دے ـ په نورو ټکو کښې به داسې اووایو چې تکل زړۀ ته اپيل کوي او فلسفیانه لیکونه ذهن ته اپيل کوي ـ مطلب ئې دادے چې په تکل کښې داخلیت وي او د دۀ پوله د داخلي ادب او داخلي شاعرۍ سره لګي ـ
د تکل لیکلو دا پېلات د فرانس مشهور لیکوال منټېن (1592-1533 MONTAIGNE) راګډ کړے وۀ ـ د دۀ د ماډرن ایسز MODERN ESSAY ترجمې په انګرېزۍ او د یورپ په نورو ملکونو کښې اوشوې او د دغه ملکونو لیکوالانو هم تکل نګارۍ ته بډې اووهلې او په لږه موده کښې په برطانیه او نورو ملکونو کښې د تکل نګارۍ درنې درنې څټې راپيدا شوې ـ
کله چې انګرېزان ماماګان هندوستان ته راغلل نو د نورو نوو او ښو ښو څیزونو سره ئې تکل هم ځان سره راوړو د اردو ژبې لیکوالانو ورله انشائيه نوم ورکړو او د هندۍ ژبې لیکونکو ورله څۀ نوم ورکړو دا به برق صاحب ته پته وی ـ پښتو ژبې ته هم تکل د هغه وخت نه راغلے وو چې زمونږ خوږ پاکستان لا د مور ګېډه کښې وو ـ د اولسي ادبي جرګې پېښور د یو اهم او ډېر پوهه غړي قلندر مومند کلکه دعویٰ ده چې انشائيې ته د تکل نوم دۀ ورکړے دے ـ هر کله چې بل څوک دعوګیر په ميدان کښې نشته نو مونږ له پکار دي چې دا عزت (کرېډټ) قلندر صاحب ته ورکړو ـ
د تکل دپاره ضروري ده چې دا به په غېر رسمي انداز کښې لیکلے شي ـ په تکل کښې تکل نګار لوستونکي ته بې تکلفۍ او ازادۍ سره مخاطب وي او صفا صفا ( فرینک) خبرې ورته کوي ـ
ډاکټر شېرزمان سیماب صاحب هم تکل لیکلو ته سینه ټپولې ده او د تکل په مزاج ښه پوهـ دے ـ د تکل دوېم خصوصیت دا دے چې دا به مختصر وي خو د اختصار دا مطلب نۀ دے چې تکل دومره وړوکے شی چې لطیفه ترې جوړه شي ـ او نۀ به دومره اوږد وي چې داستان ترې جوړ شي ـ ډاکټر سیماب صاحب د دې ټولو خبرو خیال ساتلے دے ـ
د تکل بل خصوصیت دا دے چې په تکل کښې د تکل نګار شخصیت په ښه شان سره موجود وي ـ سیماب صاحب هم په خپلو تکلونو کښې موجود دے ـ او لوستونکو سره بې تکلفّه ، ازادۍ سره صفا صفا ( فرینک) خبرې کوي او د موضوع داسې داسې اړخونه ورته ښائي چې لوستونکے ورته ګوته په خوله شي ـ او هم دا د دۀ د تکل نګارۍ کمال دے ـ د دۀ د تکلونو لوستو سره د لوستونکي د دۀ په شخصیت کښې دلچسپي پيدا شي او دا د یو لیکونکي کمال وي چې لوستونکي د دۀ نالیدلي دوستان شي او چې لیکونکے ئې کوم خوا روانوي ورسره روان شي او لکه د " دل ارامې او دل افروزې " په قیصه کښې چې شاعر وائي
شهزاده په نالیدلي مخ مئين شو
د سیماب صاحب د تکلونو په لوستو سره به د دۀ نالیدلي مئینان زیات شي ـ
ما د سیماب صاحب د تکل کدې سېل اوکړو او چې څۀ مې اولیدل او چې څۀ مې او نۀ لیدل هغه ټول مې لیکل او بیانول غوښتل خو بوډاتوب او ناروغتیا زما دوه دشمنان دي ما لیکلو ته نۀ پرېږدي ـ د لیکلو په وخت کښې ما دې دواړو دشمنانو سره چې کومې پرزونې اوکړې او کوم منتونه مې ورته اوکړل چې دومره خو مې پرېږدۍ چې د ډاکټر سیماب صېب د تکل کدې او د هغۀ د ښکلو ښکلو تکلونو ستائينه څنګه چې پکار ده هغه شان اوکړم خو دې ظالمانو راته وې چې مونږ تاته نور وخت او مهلت نۀ شو درکولے بس لوستونکي پرېږده چې په تازه هوا او خوشګواره فضا کښې د سیماب صېب د تکل کدې سېل په خپله اوکړي او د هغۀ د ښکلو ښکلو تکلونو نه زده کړۀ هم اوکړي او خوند ترې هم واخلي ـ
ډاکټر اسرار
۲۸/ اګست ۲۰۲۴ ء
هوتي مردان
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
· په دې ليک کښې محترم ډاکټراسرار صېب ’’تکلبڼ‘‘ نوم استعمال کړے وۀ چې په ’’تکل کده‘‘ بدل کړے شو ـ که څۀ معنوي سقم پېښ شوے وي د هغې بخښنه غواړم ـ د کتاب د نوم په حقله تفصيلات په ’’تکلونه‘‘ تکل کښې موجود دي ـ
( ليکوال)
ایک تبصرہ شائع کریں